การมีจุลินทรีย์ในลำไส้ที่สมดุล สำคัญอย่างไรต่อสุขภาพของเรา ? ทำไมอาการเจ็บป่วยต่าง ๆ มักมีสาเหตุจากสุขภาพลำไส้ของเราเอง ?
เพราะภายในลำไส้ของมนุษย์จะมีสิ่งมีจุลชีพหรือจุลินทรีย์ (Microorganism) จำนวนมหาศาลนับล้านเซลล์ ซึ่งประกอบไปด้วยโพรไบโอติกส์ (Probiotics) ที่เป็นจุลชีพชนิดดี และแบคทีเรียอื่น ๆ อยู่อาศัยเป็นระบบนิเวศภายในลำไส้ที่เรียกว่าไมโครไบโอม (Microbiome) นั่นเอง โดยจุลชีพสามารถพบได้ในระบบทางเดินอาหารทั้งหมด ตั้งแต่กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก และลำไส้ใหญ่
ความสำคัญของจุลินทรีย์ลำไส้ต่อสุขภาพร่างกายโดยรวม
บทบาทของจุลินทรีย์ลำไส้ มีส่วนในการช่วยให้ร่างกายย่อยอาหาร ตั้งแต่ในกระเพาะ ลำไส้เล็ก จนถึงลำไส้ใหญ่ ทั้งที่มีในร่างกายอยู่แล้วเมื่อเราเกิดมา และส่วนที่เติบโตเพิ่มขึ้นจากอาหารที่เราทานเข้าไป
โดยหากภายในลำไส้มีจำนวนและกลุ่มจุลินทรีย์ที่หลากหลาย ไม่มีเพียงจุลินทรีย์กลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเยอะเกินไป จะช่วยให้การทำงานของระบบทางเดินอาหารเป็นปกติ ซึ่งแบ่งเป็น 2 ชนิดหลัก ๆ ได้ดังนี้
จุลินทรีย์ชนิดดี:
จะช่วยยับยั้งการเติบโตของจุลินทรีย์ชนิิเลว หรือแบคทีเรียที่ก่อโรคอื่น ๆ และยังช่วยให้ระบบเผสาผลาญและระบบทางเดินอาหารทำงานปกติ และยังช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันด้วย
จุลินทรีย์ชนิดเลว:
เป็นสาเหตุของอาการป่วยและการเกิดโรคต่าง ๆ ในร่างกาย โดยการสร้างสารพิษในระบบทางเดินอาหาร เกิดกรดเกิน ลำไส้แปรปรวน หากมีจำนวนมากขึ้นจะทำให้ีะดับจุลินทรีย์ในลำไส้ขาดสมดุลได้
หากจุลินทรีย์ในลำไส้ขาดสมดุล จะรู้ได้อย่างไรบ้าง
การที่ร่างกายเริ่มขาดสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ จะเริ่มส่งผลต่าง ๆ ที่สามารถสังเกตสังเกตสัญญาณเตือนได้ดังนี้
- มีอารมณ์แปรปรวนง่าย
- เริ่มมีปัญญหานอนไม่หลับ ปวดหัวง่าย
- ระบบทางเดินอาหารและการย่อยอาหารผิดปกติ ลำไส้แปรปรวน เช่น ท้องอืด ท้องเฟ้อ ท้องเสีย หรือท้องผูก สลับกันไปมา บางครั้งอาจมีอาการอาเจียน คลื่นไส้ร่วมด้วย
- ระบบเผาผลาญไม่ดี อ้วนง่ายขึ้น
- เกิดโรคผิวหนัง เช่น มีสิวอักเสบ ผิวแห้งหยาบกร้าน
- เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
- เริ่มเพิ่งยาลดกรด ยาช่วยย่อย หรือยาปฏิชีวนะเป็นประจำ
- ระบบภูมิคุ้มกันเริ่มบกพร่อง เริ่มป่วยง่ายและบ่อยขึ้น
หากมีอาการหลายอย่างนี้ประกอบกัน อาจเสี่ยงมีภาวะจุลินทรีย์ลำไส้ขาดสมดุล และควรปรึกษาแพทย์เพื่อเช็กอาการ เพราะถ้าปล่อยให้มีอาการต่าง ๆ เหล่านี้ยาวนาน อาจสะสมจนเกิดโรคร้ายแรงในลำไส้ อย่าง กระเพาะอักเสบ จนถึงโรคมะเร็งหรือเนื้องอกตามมาได้
พฤติกรรมที่ทำให้สุขภาพจุลินทรีย์ลำไส้เสียสมดุล
การที่ร่างกายเกิดสภาวะจุลินทรีย์ลำไส้เสียสมดุล มักมีสาเหตุมาจากพฤติกรรทกรใช้ชีวิตของเราเอง เช่น
- การกินอาหารที่ไม่ถูกสุขลักษณะ: อาหารปรุงสุก ๆ ดิบ ๆ หรืออาหารเก่าที่เริ่มมีแบคทีเรียเติบโต
- การกินอาหารชนิดเดิม ๆ ซ้ำ ๆ ต่อเนื่อง: ทำให้ร่างกายไม่ได้รับสารอาหารที่จำเป็นเพียงพอ โดยเฉพาะกลุ่มอาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก แฮม อาหารกระป๋อง หรืออาหารที่มีน้ำตาลสูงอย่างขนมหวาน เป็นแหล่งอาหารชั้นดีให้กลุ่มจุลินทรีย์ชนิดเลว
- ทานอาหารที่มีกากใยน้อย: ไม่เพียงพอ เช่น ผัก ผลไม้ หรือธัญพืช
- การใช้ชีวิตประจำวันไม่สม่ำเสมอ: เช่น นอนหลับไม่เพียงพอ นอนน้อย การกินอาหารไม่เป็นเวลา การอดมื้อกินมื้อ เป็นต้น
- สภาวะอารมณ์: เช่น การมีความเครียดสะสม ก็สามารถส่งผลต่อการทำงานของอวัยวะอื่น ๆ ของร่างกายรวมถึงลำไส้ให้แปรปรวนได้
- อายุมากขึ้น: ก็สามารถส่งผลต่อการทำงานของลำไส้ และระดับจุลินทรีย์ที่เปลี่ยนไปได้เช่นกัน
ทำไมการตรวจสมดุลจุลินทรีย์ลำไส้จึงสำคัญ
การตรวจสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้ จะช่วยให้เราทราบว่าสุขภาพลำไส้ของเรามีระดับจุลินทรีย์ชนิดดีและจุลินทรีย์ตัวร้ายอย่างสมดุลหรือไม่ มีหลากหลายแต่ไหน หากว่าไม่ เราจะได้หาวิธีปรับสมดุลจุลินทรีย์ด้วยวิธีการต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม เช่น การกินอาหารเสริมโพรไบโอติกซ์ หรือทานอาหารที่มีพรีไบโอติกซ์ เพื่อเสริมสร้างให้จุลินทรีย์ชนิดดีแข็งแรง ปรับสมดุลให้จุลินทรีย์ลำไส้กลับมาปกติ ก่อนที่จะเสี่ยงเจ็บป่วยจากสภาวะลำไส้แปรปรวมนั่นเอง
มีขั้นตอนและวิธีการอะไรบ้าง?
การตรวจสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้ จะใช้วิธีการด้วยเครื่องมือ Gut Microbiome Test ผ่านการนำตัวอย่างจากอุจจาระไปตรวจหาปริมาณและชนิดของจุลินทรีย์ในลำไส้ เพื่อหาสมดุลระหว่างจุลินทรีย์ลำไส้กลุ่มชนิดดีและชนิดร้าย และในทั้งสองกลุ่มมีปริมาณมากน้อยและหลากหลายแค่ไหน ก่อนที่จะวินิจฉัยแนวโน้มความเสี่ยงที่จะเจ็บป่วย และประเมินวิธีรักษาปรับสมดุลจุลินทรีย์ลำไส้ต่อไป
โดยผู้เข้าตรวจไม่จำเป็นต้องงดน้ำหรืออาหาร แต่จำเป็นต้องงดการใช้ยาปฏิชีวนะ ประมาณ 3 วันก่อนการตรวจ เพื่อให้ได้ผลตรวจที่แม่นยำ
รับบริการตรวจเช็กลำไส้แบบสบาย ๆ กับ LiveWell แค่เพียงคลิก
สิทธิพิเศษตอนนี้สำหรับผู้ใช้บริการ LiveWell ที่สนใจตรวจสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้ สามารถซื้อแพ็คเกจตรวจโปรแกรม Gut Microbiome ตรวจสมดุลย์จุลินทรีย์ในลำไส้ เพื่อรับบริการที่โรงพยาบาลวิมุตได้แบบครบวงจร
ไม่อยากพลาดเนื้อหาสาระดี ๆ ด้านสุขภาพ ติดตาม LiveWell ได้เพียงเพิ่มเป็นเพื่อนกับเราผ่าน LINE Official ที่ @livewellthailand หรือ คลิกที่นี่ เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติม
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมและนัดหมายได้ที่
ศูนย์ทางเดินอาหารและตับ ชั้น 5 โรงพยาบาลวิมุต
เวลาทำการ 08:00 - 20:00 น.
โทร. 02-079-0054
